Soru Sor
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Atom bir elementin bütün özelliklerini taşıyan en küçük parçacığıdır. Yalnızca taramalı tünel mikroskobu (atomik kuvvet mikroskobu) ile incelenebilir.
Maddenin temelde atom adı verilen çok küçük parçacıklardan oluştuğu kavramı eski Yunanlılara kadar dayanır. Milattan önce beşinci yüzyılda Leucippus ve Democritus maddenin sonsuz küçük parçacıklara ayrılamayacağını öne sürdüler. Onlar, bir madde daha küçük parçalara bölünmeye devam edilirse en sonunda atom denen bölünemeyen taneciklerin meydana geleceğine inanıyorlardı. Atom sözcüğü Yunancada “bölünemez” anlamına gelen atomos sözcüğünden türetilmiştir.
Eski Yunan atom kuramları planlı deneylere dayanmıyordu. Bunun için yaklaşık 2000 yıllık bir zaman diliminde atom kuramı sadece tartışılmaktan öteye gidemedi. John Dalton’un 1803-1808 yılları arasında geliştirip önerdiği atom kuramı kimya tarihinde en önemli aşamalardan biri olmuştur.
En son ortaya konan Bohr atom modeli başarılı bir model olmuş ama maalesef çok elektronlu atomlarda kullanılamıyordu. Modern atom modelinde elektronların yörüngelerde sabit hızla dönmeleri doğru değil. Çünkü elektronlar için yer ve hız bilgileri sadece olasılık olabilir.
2 – Elektronlardaki enerji seviyelerine “Baş Kuant Sayısı” denilmektedir ve “n” ile ifade edilir.
3 – Baş kuant sayısı, orbitallerin (elektronların atom çekirdeği etrafındaki yörüngelerde bulunma olasılığının en fazla olduğu hacimsel bölgeler) çekirdeğe olan ortalama uzaklıklarını ve enerjisini gösterir.
4 – Çekirdekten uzaklaşıldıkça enerji artar. Çünkü protonların elektronları çekim gücü azalır.
5 – Elektronlar, hem kendi etrafında (spin hareketi) hemde çekirdek etrafında (orbital hareket) dönerler.
6 – Atomu çekirdeğinin birinci enerji seviyesinden itibaren her enerji düzeyinde birer tane “S Orbitali”bulunur ve en fazla 2 elektron alır.
7 – Atomu çekirdeğinin ikinci enerji seviyesinden itibaren her enerji düzeyinde “P Orbitali” bulunur ve en fazla 6 elektron alabilirler. px, py ve pz şeklinde 3 çeşittir. Bunların enerji seviyeleri eşittir.
8 – Atomu çekirdeğinin üçüncü enerji seviyesinden itibaren her enerji düzeyinde “D Orbitali” bulunur ve en fazla 10 elektron alır. 5 çeşittir ve enerji seviyeleri eşittir.
9 – Atomu çekirdeğinin dördüncü enerji seviyesinden itibaren her enerji düzeyinde “F Orbitali” bulunur ve en fazla 14 elektron alır. 7 çeşittir ve enerji seviyeleri eşittir.
Bir orbital en fazla 2 elektron taşır ve bu elektronların dönme yönleri zıttır. Bu ilkeye ise “Pauli İlkesi, Pauli Dışlama İlkesi veya Pauli Dışarlama İlkesi” denir.
- Madde atom adı verilen çok küçük ve bölünemeyen taneciklerden oluşmuştur
- Kimyasal tepkimelerde atomlar bir bütün olarak davranır. Atomlar parçalanamaz ya da yeniden oluşturulamaz.
- 1924 yılında W. Pauli elektronların değişik enerji seviyelerine (katman) dağılışları ve enerji seviyeleri arasındaki elektron geçişleri hakkında Pauli ilkesini ortaya koydu.
- 1932 yılında James Chadwick, çekirdek içindeki nötronları buldu.
- Heisenberg belirsizlik ilkesi kabul gördü. Bu ilkeye göre atomdaki elektronun yeri ve hızı, aynı anda, tam bir kesinlikle belirlenemez.
- E. Schrödinger kendi adıyla anılan denkleminde elektronların bulunma ihtimalinin yüksek olduğu uzay bölgelerini tespit etti.
Tüm bu gelişmelerden sonra atom teorisi yeniden ele alınmış ve modern atom teorisi oluşmuştur. Bohr atom modeli, tek elektronlu türlerin davranışlarının açıklanmasında başarılı olmakla (örneğin hidrojen) birlikte çok elektronlu atomların davranışlarını açıklamada yetersiz kalmıştır. Modern atom teorisine göre Bohr atom teorisindeki gibi elektronları yörüngelerde sabit hızla dönen tanecikler olarak düşünmek yanlıştır. Modern atom teorisinin modelinin varsayımları şunlardır:
Tarih: 2019-06-08 22:05:04 Kategori: Fizik
Soru Tarat
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Sorunu sor hemen cevaplansın.
Modern Atom Teorisi Nedir
Maddenin temelde atom adı verilen çok küçük parçacıklardan oluştuğu kavramı eski Yunanlılara kadar dayanır. Milattan önce beşinci yüzyılda Leucippus ve Democritus maddenin sonsuz küçük parçacıklara ayrılamayacağını öne sürdüler. Onlar, bir madde daha küçük parçalara bölünmeye devam edilirse en sonunda atom denen bölünemeyen taneciklerin meydana geleceğine inanıyorlardı. Atom sözcüğü Yunancada “bölünemez” anlamına gelen atomos sözcüğünden türetilmiştir.
Eski Yunan atom kuramları planlı deneylere dayanmıyordu. Bunun için yaklaşık 2000 yıllık bir zaman diliminde atom kuramı sadece tartışılmaktan öteye gidemedi. John Dalton’un 1803-1808 yılları arasında geliştirip önerdiği atom kuramı kimya tarihinde en önemli aşamalardan biri olmuştur.
En son ortaya konan Bohr atom modeli başarılı bir model olmuş ama maalesef çok elektronlu atomlarda kullanılamıyordu. Modern atom modelinde elektronların yörüngelerde sabit hızla dönmeleri doğru değil. Çünkü elektronlar için yer ve hız bilgileri sadece olasılık olabilir.
Modern Atom Modelinin Varsayımları Nelerdir?
1 – Elektronlar, çekirdeğin çevresinde belirli bir enerji seviyesine sahip bir şekilde bulunurlar.2 – Elektronlardaki enerji seviyelerine “Baş Kuant Sayısı” denilmektedir ve “n” ile ifade edilir.
3 – Baş kuant sayısı, orbitallerin (elektronların atom çekirdeği etrafındaki yörüngelerde bulunma olasılığının en fazla olduğu hacimsel bölgeler) çekirdeğe olan ortalama uzaklıklarını ve enerjisini gösterir.
4 – Çekirdekten uzaklaşıldıkça enerji artar. Çünkü protonların elektronları çekim gücü azalır.
5 – Elektronlar, hem kendi etrafında (spin hareketi) hemde çekirdek etrafında (orbital hareket) dönerler.
6 – Atomu çekirdeğinin birinci enerji seviyesinden itibaren her enerji düzeyinde birer tane “S Orbitali”bulunur ve en fazla 2 elektron alır.
7 – Atomu çekirdeğinin ikinci enerji seviyesinden itibaren her enerji düzeyinde “P Orbitali” bulunur ve en fazla 6 elektron alabilirler. px, py ve pz şeklinde 3 çeşittir. Bunların enerji seviyeleri eşittir.
8 – Atomu çekirdeğinin üçüncü enerji seviyesinden itibaren her enerji düzeyinde “D Orbitali” bulunur ve en fazla 10 elektron alır. 5 çeşittir ve enerji seviyeleri eşittir.
9 – Atomu çekirdeğinin dördüncü enerji seviyesinden itibaren her enerji düzeyinde “F Orbitali” bulunur ve en fazla 14 elektron alır. 7 çeşittir ve enerji seviyeleri eşittir.
Modern Atom Modeline Göre Elektronların Dizilişi Nasıl
Elektronlar, orbitalleri doldururken ilk olarak enerjisi az olan orbitali doldururlar. Bir orbitalin enerjisi çekirdeğe yaklaştıkça azalır. Aynı temel enerji seviyesindeki orbitallerin enerjileri sıralaması ise ” s < p < d < f “ şeklindedir. Dolayısıyla en az enerjiye sahip orbital 1s orbitalidir.Bir orbital en fazla 2 elektron taşır ve bu elektronların dönme yönleri zıttır. Bu ilkeye ise “Pauli İlkesi, Pauli Dışlama İlkesi veya Pauli Dışarlama İlkesi” denir.
I) Atomla İlgili Düşünceler
A) Dalton Atom Modeli
Kimyanın temel yasalarından olan sabit ve katlı oranlar yasalarından gidilerek ilk atom modeli olan Dalton atom modeli ortaya atılmıştır. Bu model aşağıdaki gibi özetlenebilir:- Madde atom adı verilen çok küçük ve bölünemeyen taneciklerden oluşmuştur
- Kimyasal tepkimelerde atomlar bir bütün olarak davranır. Atomlar parçalanamaz ya da yeniden oluşturulamaz.
B) Thomson Atom Modeli
Atom yapısı ile ilgili çalışmalar, elektriğin yüklü taneciklerden oluştuğunu göstermiştir. Joseph John Thomson katot ışınları ile yaptığı deneylerde negatif yüklü taneciklerin yani elektronların varlığını saptamıştır. Elektronun varlığının belirlenmesinden sonra Dalton Atom Modeli yeni bir şekil almıştır. Atomlar yüksüz tanecikler olduklarına göre atom içinde (-) yüklü elektronları nötrleştirecek (+) yüklerin de bulunması gerekmektedir. Bu artı (+) yüklü taneciklere proton adı verilmiştir.C) Rutherford Atom Modeli
Rutherford, radyoaktif maddeden elde ettiği +2 yüklü alfa taneciklerini çok ince metal yaprak üzerine göndermiştir. Bu ışınların çok büyük bir kısmının sapmadan, az bir kısmının ise saparak metal yapraktan geçtiğini çok az bir kısmının ise geriye yansıdığını saptamıştır.D) Bohr Atom Modeli
Rutherford atom modeli çekirdek çevresinde bulunan elektronların hareketlerini fizik yasalarına göre açıklamakta yetersiz kalmıştır. Bunun üzerine Danimarkalı Fizikçi Bohr bir elektronlu olan atom ya da iyonlar (1H, 2He+1, 3Li+2…) için bir atom modeli geliştirmiştir.E) Modern Atom Modeli (Kuantum Atom Teorisi)
Modern atom teorisi kabul görmeden önce şu gelişmeler gerçekleşmiştir;- 1924 yılında W. Pauli elektronların değişik enerji seviyelerine (katman) dağılışları ve enerji seviyeleri arasındaki elektron geçişleri hakkında Pauli ilkesini ortaya koydu.
- 1932 yılında James Chadwick, çekirdek içindeki nötronları buldu.
- Heisenberg belirsizlik ilkesi kabul gördü. Bu ilkeye göre atomdaki elektronun yeri ve hızı, aynı anda, tam bir kesinlikle belirlenemez.
- E. Schrödinger kendi adıyla anılan denkleminde elektronların bulunma ihtimalinin yüksek olduğu uzay bölgelerini tespit etti.
Tüm bu gelişmelerden sonra atom teorisi yeniden ele alınmış ve modern atom teorisi oluşmuştur. Bohr atom modeli, tek elektronlu türlerin davranışlarının açıklanmasında başarılı olmakla (örneğin hidrojen) birlikte çok elektronlu atomların davranışlarını açıklamada yetersiz kalmıştır. Modern atom teorisine göre Bohr atom teorisindeki gibi elektronları yörüngelerde sabit hızla dönen tanecikler olarak düşünmek yanlıştır. Modern atom teorisinin modelinin varsayımları şunlardır:
- Elektronlar çekirdek çevresinde belirli enerji düzeylerinde bulunur. Her enerji düzeyi “n” ile belirtilir. Bu enerji düzeylerine baş kuantum sayısı denir. Baş kuantum sayısı orbitallerin çekirdekten ortalama uzaklığını ya da enerjisini belirler. Çekirdekten uzaklaştıkça enerji artar. Çünkü protonların elektronları çekim gücü azalır, buna bağlı olarak da elektronların hareketi ve enerjisi artar.
- Elektronlar hem kendi çevrelerinde hem de çekirdek çevresinde döner. Elektronun kendi ekseni etrafında dönme hareketine spin hareketi, çekirdek çevresindeki dönme hareketine de orbital hareketi denir. Çekirdek çevresinde dönmeleri sırasında elektronların bulunma ihtimalinin yüksek olduğu geometrik bölgelere orbital denir.
- Herhangi bir temel enerji seviyesinde n² kadar orbital bulunur.
- Her temel enerji seviyesinde orbital sayısının 2 katı kadar elektron bulunabilir. Buna göre bir temel enerji seviyesindeki en fazla elektron sayısı 2n²
Tarih: 2019-06-08 22:05:04 Kategori: Fizik
Kitaptan sorunu tarat hemen cevaplansın.
Yorum Yapx